Η προστάτιδα των Αθηνών και φωτεινό σύμβολο πίστης και ελευθερίας
Η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία αποτελεί μία από τις πιο σπουδαίες γυναικείες μορφές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της ελληνικής ιστορίας. Έζησε στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας και με την αγάπη, την πίστη και την παιδεία της προσέφερε ουσιαστικό κοινωνικό και πνευματικό έργο στους σκλαβωμένους Έλληνες.
Πρώτα χρόνια – Καταγωγή
Η Αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1522, σε μία από τις πιο ευγενείς και πλούσιες οικογένειες της εποχής. Το βαπτιστικό της όνομα ήταν Ρεγγίνα Μπενιζέλου. Ο πατέρας της, Άγγελος Μπενιζέλος, ήταν πρόκριτος και ευσεβής άνθρωπος, με επιρροή στα κοινά της περιοχής.
Από μικρή ηλικία, η Ρεγγίνα έδειχνε βαθιά πίστη στον Θεό, αλλά οι κοινωνικές επιταγές της εποχής την ανάγκασαν να παντρευτεί σε νεαρή ηλικία, παρά τη θέλησή της. Ο γάμος αυτός δεν κράτησε πολύ, καθώς ο σύζυγός της πέθανε ύστερα από λίγα χρόνια, και η Ρεγγίνα επέστρεψε στο πατρικό της σπίτι.
Το πέρασμα στη μοναχική ζωή
Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Ρεγγίνα αποφάσισε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στον Θεό. Έλαβε το μοναχικό σχήμα και το όνομα Φιλοθέη. Ακολούθησε εντατική άσκηση, προσευχή και φιλανθρωπία, συνδυάζοντας την πνευματική ζωή με την κοινωνική δράση.
Ίδρυσε γυναικείο μοναστήρι στην περιοχή του σημερινού Κολωνακίου, στον τόπο όπου σήμερα βρίσκεται ο Ιερός Ναός Αγίας Φιλοθέης, και ανέλαβε προσωπικά τη μόρφωση και πνευματική καθοδήγηση των μοναχών.
Το κοινωνικό και παιδαγωγικό της έργο
Η Φιλοθέη δεν περιορίστηκε στα στενά όρια της μονής. Ήταν μία δυναμική μορφή που αγκάλιασε τις ανάγκες των σκλαβωμένων Ελλήνων. Ανέπτυξε ευρύτατο φιλανθρωπικό και παιδαγωγικό έργο:
Ίδρυσε σχολεία για κορίτσια και αγόρια, κάτι εξαιρετικά τολμηρό για την εποχή
Οργάνωσε εργαστήρια στα οποία οι νέες μάθαιναν τέχνες και επαγγέλματα
Παρείχε καταφύγιο σε χήρες, ορφανά και κακοποιημένες γυναίκες
Προστάτεψε νέες χριστιανές από εξισλαμισμό ή βίαιους γάμους
Μοίραζε τρόφιμα, ρουχισμό και φάρμακα στους φτωχούς της Αθήνας
Το έργο της ήταν τόσο ουσιαστικό, που γρήγορα η φήμη της εξαπλώθηκε όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και στις γύρω περιοχές.
Διωγμοί και Μαρτύριο
Το φιλανθρωπικό και παιδευτικό έργο της Αγίας Φιλοθέης δεν ήταν ανεκτό από τις οθωμανικές αρχές. Οι Τούρκοι θεωρούσαν επικίνδυνη κάθε μορφή ελληνικής παιδείας και πίστης. Καταδίωκαν το έργο της και την απειλούσαν συστηματικά.
Στις 3 Οκτωβρίου 1588, ομάδα Τούρκων εισέβαλε στο μοναστήρι της και την κακοποίησε άγρια μπροστά στις μοναχές και τους προστατευόμενους. Η Αγία υπέστη άγριο ξυλοδαρμό και τραυματίστηκε σοβαρά.
Μεταφέρθηκε σε σπίτι φίλων, όπου υπέφερε σιωπηλά και εκοιμήθη εν Κυρίω στις 19 Φεβρουαρίου 1589, υπομένοντας τον πόνο με πίστη και προσευχή. Ήταν μόλις 67 ετών.
Αγιοκατάταξη και Τιμή
Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνώρισε την αγιότητά της και τη συμπεριέλαβε στο αγιολόγιο, αποδίδοντάς της τον τίτλο “Ισαπόστολος” και “Μάρτυς της Πίστης”.
Η μνήμη της Αγίας Φιλοθέης τιμάται επίσημα στις 19 Φεβρουαρίου, ημέρα της κοιμήσεώς της. Ειδικά στην Αθήνα, θεωρείται πολιούχος και προστάτιδα της πόλης, μαζί με τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη.
Λείψανα και Προσκύνημα
Τμήματα των Ιερών Λειψάνων της Αγίας Φιλοθέης φυλάσσονται:
Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών
Στον Ιερό Ναό Αγίας Φιλοθέης στο Κολωνάκι
Στην περιοχή Φιλοθέη Αμαρουσίου, όπου υπάρχει και ναός αφιερωμένος στο όνομά της
Πλήθος πιστών προσέρχεται κάθε χρόνο για να ζητήσει τη μεσιτεία της, ιδίως για ζητήματα που αφορούν εκπαίδευση, φτώχεια, γυναίκες και οικογένειες.
Συμπέρασμα
Η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία δεν ήταν απλώς μία μοναχή. Ήταν σύμβολο αντίστασης, φιλανθρωπίας και πνευματικής αναγέννησης μέσα σε μία εποχή σκοταδιού. Η πίστη, η παιδεία και το κοινωνικό της έργο άνοιξαν δρόμο ελπίδας για τον λαό της Αθήνας.
Η ζωή και το μαρτύριό της παραμένουν ζωντανή παρακαταθήκη για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται με αγάπη, ταπεινότητα και ανιδιοτέλεια.
Πηγή φώτο galilea.gr
